Burn-Out

Hoe ernstig is dit?

Bij consulentenonline bieden wij de beste mediums en andere paranormale consulenten aan. Wij hebben deze voor jou op één site verzameld, zodat je makkelijk in staat bent op spiritueel gebied de juiste mediums, paragnosten, astrologen, tarotisten en andere paranormaal begaafde mensen te vinden. Daarnaast bieden wij ook op andere gebieden hulpverleners aan zoals: psychologen, pedagogen, coaches, maatschappelijk werkers, juridisch adviseurs en nog veel meer professionals die jou bij kunnen staan. We raden je dan ook aan op de site van Consulentenonline te bekijken wat wij te bieden hebben. Bij consulentenonline kun je diverse deskundigen spreken. Wacht niet langer en breng een bezoekje aan onze website. Het onderstaande artikel gaat over de aandoening ‘burn-out’ We bespreken wat dit precies is en hoe je deze dit herkennen. Ook bespreken we het verschil tussen burn-out en depressie. Op Consulentenonline kun je diverse professionals vinden, zoals psychologen en deskundige coaches die je kunnen helpen als je denkt dat je een burn-out hebt. Ben je gewoon op zoek naar informatie dan is dit artikel natuurlijk ook een prima manier om deze te verkrijgen.

Burn-out lijkt een moderne term, maar is dit zo?

De afgelopen jaren horen we steeds meer over mensen die met diverse mentale en psychische klachten te maken krijgen. Over kinderen horen we berichten over ADHD, autisme, pdd-nos en andere klachten. Bij volwassenen horen we steeds meer over stress, depressie en burn-out. Dagelijks krijgen we berichten over bekende Nederlanders die met dit soort aandoeningen te maken krijgen. Ook in onze directe omgeving kennen de meesten wel iemand die met burn-out te maken heeft of herkennen we het bij onszelf. Daarbij lijkt ook de media een grote rol te spelen. Het is dus een fenomeen geworden, waarmee we in onze maatschappij steeds meer te maken krijgen. Het is misschien wel één van de grootste factoren, waarom mensen zich ziek melden of waardoor jongeren van school wegblijven. Ik sprak net van een aandoening, maar is burn-out een medische of psychische aandoening!

Later in dit artikel zal ik hier op ingaan en aangeven of burn-out nu iets anders is dan stress of een depressie. Verder wordt wel eens gedacht dat de term burn-out een modegrill lijkt te zijn. Echter, hoe modern de term burn-out ook lijkt, het is toch al bijna 50 jaar een bekende psychologische uitdrukking. Het waren de Amerikaanse Maslach en de Duits-Amerikaanse Freudenberger die bepaalde mentale uitputtingssymptomen beschreven, die als burn-out omschreven werden. Zij voerden diverse onderzoeken uit en brachten meerdere boeken en artikelen uit over dit onderwerp. Het boek “Burnout: The High Cost of High Achievement Paperback” dat hij samen met Richelson in 1981 uitbracht is nu nog steeds een veel gebruikte referentie voor mensen die met burn-out werken. Ook Maslach is een belangrijk onderzoekster die zich hier veelvuldig mee bezig heeft gehouden. Haar gevalideerde psychologische tests worden ook nu nog gebruikt, waaronder de Maslach Burnout Inventory (MBI;1984). Hier wordt ook een Nederlandse versie van gebruikt, waarbij er één is voor onderwijsgevenden, één voor contactuele beroepen en één voor andere beroepen. De Nederlandse versie is ontwikkeld door Schaufeli en Dierendonck. Maslach verdeelde burn-out in drie samenhangende verschijnselen: uitputting, cynisme en een laag zelfbeeld van de eigen competenties. Wil je meer informatie kijk dan eens op de site van Consulentenonline  waarin we professionals aanbieden, die jou veel meer kunnen vertellen.

Is burn-out te typeren?

Zoals we eerder aangaven, werd de term burn-out in de jaren 70 door de psycholoog Herbert Freudenberger bedacht. Hij zag vooral verschijnselen bij mensen die bepaalde beroepen hadden. Hij merkte dat bijvoorbeeld artsen en verplegend personeel veel problemen hadden, omdat ze mentaal en psychisch uitgeput werden. Veelal werd dit toen nog stress genoemd, maar men besteedde er nog niet veel aandacht aan en het werd eigenlijk stil gehouden of ontkend. Freudenberger stelde de volgende symptomen op: mensen waren uitgebrand, uitgeput en lusteloos en hadden niet meer de kracht om het leven op een positieve manier tegemoet te zien. Wat in die tijd dus een aandoening was voor mensen in vooral de zorg, is dit tegenwoordig wel veranderd. Niet alleen beroepen waarbij mensen anderen helpen kennen dit fenomeen. Eigenlijk kan in principe iedereen met burn-out te maken krijgen, rijk-arm, man-vrouw, jong-oud, beroemd-onbekend en ga zo maar door.

We kunnen stellen dat burn-out veroorzaakt kan worden door teveel stress op het werk, maar ook teveel stress in de privésituatie. Daarbij lijken vooral mensen die zeer sensitief zijn veel kans op een burn-out te hebben net als mensen die een hoge mate van verantwoordelijkheid hebben en mensen die alles te perfect willen doen. De laatste onderzoeken laten zelfs zien dat chronische stress en overbelasting een grote correlatie hebben met burn-out. Daarbij lijken nu zelfs ernstige hersenklachten het gevolg te zijn als dit uitgroeit tot een zware depressie. Bij de vraag of burn-out een ziekte is, kunnen we dus stellen dat het een fysiologische aandoening is, waarbij iemand zowel emotioneel als fysiek zo uitgeput is dat deze tot weinig of niets meer komt.

Bijzonder is dat er in de literatuur geen overeenstemming is wat burn-out nu werkelijk is. Dit zorgt ervoor dat de symptomen nog moeilijk te diagnosticeren zijn, waardoor we niet kunnen zeggen hoeveel mensen nu aan een burn-out leiden. Het RIVM geeft een schrikbarend cijfer en stelt dat circa 13% van de bevolking aan een burn-out leidt. Dat is dus meer dan 1 miljoen mensen en een ernstig probleem als je bedenkt dat er dus 1 op de 7 last van heeft. We moeten overigens voorzichtig zijn met dit soort cijfers, omdat er op wetenschappelijk gebied geen betrouwbaar, valide onderzoek is gedaan naar burn-out in Nederland. Onze professionals kunnen meer vertellen. Neem dus contact op met één van onze consulenten die op dit gebied actief zijn op Consulentenonline.

Burn-out: een psychische of een medische aandoening?

Burn-out lijkt een sneeuwbaleffect te bevatten. Wanneer de levensstijl van een persoon zwaar onder druk staat, kan er stress optreden. Wanneer deze stress gedurende een langere periode op zeer extreme wijze blijft bestaan, zal iemand uitgeput en leeg zijn en nergens meer zin in hebben. Deze persoon zal dan als het ware uitgebrand zijn (burn-out), waarbij er geen plezier meer is in de prikkels die het leven kan bieden om lekker in het leven te staan. Opwinding, boosheid, blijdschap, plezier en andere uitingen van emoties zullen niet meer geactiveerd worden. Hieruit kunnen dan fysieke en psychische klachten ontstaan. De redenen om met stress te maken te krijgen en vervolgens met burn-out zijn misschien wel logisch. Mensen overwerken zich, staan onder tijdsdruk en kunnen bijvoorbeeld geregeld conflicten met collega’s of leidinggevenden hebben. Daarbij zijn ze dan zoveel met deze negatieve zaken bezig, dat ze niet meer aan hun eigen behoeften en verlangens toekomen. Uiteindelijk resulteert dit dan in een weerzin om naar het werk te gaan en uiteindelijk ziektemelding als gevolg van extreme stress.

Niet alleen in de carrière ontstaat burn-out, ook in het privéleven kunnen er situaties zijn, waardoor mensen met extreme druk te maken krijgen. Geregeld hoor ik in mijn praktijk dat met name huwelijkse problemen of problemen met familie de oorzaak zijn van problemen. Ook mensen die met zieke familieleden of het overlijden ervan te maken hebben, kunnen een burn-out en vervolgens een depressie krijgen. We gaven al eerder aan dat uitputting door Machlas werd beschreven als één van de verschijnselen om burn-out te typeren. Normaal gesproken is uitputting iets normaals wat gebruikt wordt als signaal van het lichaam om ons te waarschuwen. Het is dan geen ziekte, maar gewoon een teken om te ontspannen en fysieke rust te zoeken. Ons lichaam lijkt toch gemaakt om geregeld te bewegen en artsen geven ook aan dat mensen regelmatig dienen te bewegen. Uitputting op zich hoeft dan ook geen burn-out te betekenen. Daardoor komen we toch automatisch op andere symptomen die wellicht op psychisch gebied liggen.

Nu is er iets vreemds aan de hand. Ik stelde al dat burn-out niet gediagnosticeerd kan worden en dus staat deze aandoening niet in het psychiatrische handboek DSM-5, terwijl depressie wel vermeld wordt. Deze Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) is een classificatie voor psychische stoornissen. In 2014 verscheen de 5de editie (DSM-5). Deze DSM wordt gebruikt bij onderzoek, waarbij men kan afbakenen welke psychische aandoening iemand heeft met betrekking tot de symptomen. Terugkomend op burn-out kunnen we stellen dat deze dus 13% van de Nederlanders treft en is het apart dat de DSM-5 deze niet vermeldt als een psychische aandoening. Dit lijkt te komen omdat veel deskundigen stellen dat burn-out een onderdeel van depressie is.

Er is dan een fysieke component die ervoor zorgt dat bepaalde mensen er meer kans op hebben, dan anderen. Er zal uitgebreid onderzoek moeten komen om te onderscheiden of er bij depressie nog een lichamelijke component zit, die zorgt dat iemand psychisch ziek wordt. Stellen we dat iemand een depressie heeft, dan kan het gebeuren dat we de burn-out als onderliggende fysieke factor niet identificeren en we iemand dan verkeerd diagnosticeren. Wil je er meer over weten, neem dan contact op met één van de consulenten op Consulentenonline.

Welke symptomen behoren er tot burn-out

Tot nu toe sprak ik over het gegeven dat burn-out geen erkende aandoening is en toch gezien wordt als iets waar veel mensen last van hebben. De vraag is dan natuurlijk welke tekenen en symptomen nu precies bij een burn-out horen. Ook dat is weer lastig aan te geven, omdat er veel soorten symptomen zijn. Wetenschappers lijken het er gewoon niet over eens te zijn wat nu precies bij een burn-out hoort en wat niet. Waar iedereen het over eens lijkt te zijn, is dat de symptomen van burn-out veroorzaakt worden door stress die voortkomt uit werk, relaties of verlies van geliefden. Ook zien we dat mensen die intens bezig zijn met de zorg van een ziek familielid meer last van de symptomen kan hebben. Bekijken we de literatuur dan kunnen we de symptomen in drie gebieden plaatsen. Dit zijn:

  1. Uitputting

Veel mensen die uiteindelijk met burn-out gediagnosticeerd worden, geven aan dat ze zich zeer vermoeid voelen en daardoor tot weinig meer in staat zijn. Ze voelen zich emotioneel uitgeput en zijn vaak niet in staat om zichzelf te controleren om hier iets aan te doen. De lichamelijke klachten die hierbij aangegeven worden, zijn onder andere maagklachten, darmproblemen, hoofdpijn, migraine, rugpijn, hyperventilatie en pijnlijke spieren en gewrichten. We zien hier dus duidelijk een lichamelijke component.

  1. Vervreemding

Omdat deze mensen steeds meer mentale en fysieke klachten krijgen, zien ze hun leven kleiner worden. Daardoor kunnen ze hun carrière als een te zware belasting zien, zowel het werk zelf als de collega’s of anderen met wie ze samenwerken. Frustraties, woede en onmacht kunnen dan steeds meer naar boven komen. Daardoor raken ze vervreemd van hun werk en melden ze zich eerst een dag ziek, dan langer om uiteindelijk helemaal niet meer te werken. De frustraties en stress worden dan eigenlijk alleen maar erger, waarbij ze het gevoel hebben dat ze er nooit meer bovenop komen. Ze zullen niet alleen vervreemd raken van hun werk, maar kunnen ook moeilijker met sociale contacten omgaan. Hierdoor raken ze emotioneel meer geïsoleerd en distantiëren ze zich van hun omgeving.

  1. Beperkte prestaties

Zoals hierboven al aangegeven werd, voelen mensen zich steeds zwakker, gaan ze zich vervreemden en worden ze steeds minder positief over hun gehele leven. Daardoor worden ze steeds meer beperkt bij de alledaagse bezigheden op het werk, bij hun thuis, bij de plekken waar ze geregeld kwamen en bij de omgang met sociale contacten. Ze worden dan steeds negatiever over hun eigen vaardigheden en talenten en kunnen zich nergens meer echt op concentreren. Ze zijn lusteloos en ook niet creatief om hier uit te komen.

Waarom kan burn-out dan toch niet gediagnosticeerd worden?

Hoe vreemd het ook klinkt voor een aandoening die nu al bijna 50 jaar bekend is en waarvoor ook methoden zijn ontwikkeld om te bepalen of iemand dit heeft, maar er zijn nog geen goed bestudeerde methoden om burn-out te diagnosticeren. Er zijn wel vragenlijsten bedacht om mensen tot zelfevaluatie te laten komen. Omdat deze dus niet valide zijn, worden ze niet erkend als middelen om daadwerkelijk te bepalen of iemand burn-out heeft. Dit heeft ook wel te maken met het feit dat een zichtbare of door middelen vast te stellen aandoening veel makkelijker te diagnosticeren is dan een mentale of psychische aandoening. We kennen allemaal wel iemand die zegt ‘burn-out’ te hebben, maar wel lekker geniet van activiteiten thuis onder het mom dat dit bij het behandelplan hoort.

Met andere woorden het is dus niet duidelijk uit de vragenlijsten op te maken, omdat mensen de vragen moeten beantwoorden of ze wel of niet last van een burn-out hebben. Alleen gevalideerde en betrouwbare vragenlijsten kunnen gebruikt worden om burn-out te meten en van andere aandoeningen te onderscheiden. We noemden al eerder de Maslach Burnout Inventory die professionele hulpverleners en wetenschappers gebruiken. Deze is valide, maar oorspronkelijk wel ontwikkeld voor onderzoeksdoeleinden en niet voor het gebruik door artsen en andere hulpverleners. De afgelopen jaren is er ook een wildgroei aan vragenlijsten die via internet worden aangeboden. Deze zijn echter niet geschikt om te bepalen of iemand een burn-out heeft. De symptomen kunnen namelijk ook wel door heel andere zaken veroorzaakt worden. De symptomen die nu vaak voor burn-out beschreven worden, kunnen namelijk ook door psychosomatische of psychische aandoeningen veroorzaakt worden, zoals depressie, angststoornissen of het chronisch vermoeidheidssyndroom.

Daarnaast kunnen er fysieke ziekten zijn of de medicijnen die gebruikt worden, die voor symptomen als uitputting en vermoeidheid kunnen zorgen. Het is dus belangrijk dat je, als je denkt een burn-out te hebben, naar een arts gaat om allerlei zaken uit te laten sluiten. Deze kan dan bepalen of je een burn-out hebt of dat er een andere aandoening is. Op die manier kan er bekeken worden wat er moet gebeuren en hoe de behandeling er uit zal moeten zien. Daarbij moet een burn-out dus van een depressie onderscheiden worden. In de volgende paragraaf leg ik dit verschil uit.

Het verschil tussen een depressie en een burn-out

 

Zoals ik net aangaf, is het belangrijk een uitgebreid onderzoek te doen om mogelijk oorzaken vast te stellen om te kunnen concluderen of iemand een andere ziekte heeft dan burn-out.  Iemand kan bijvoorbeeld een depressie hebben, omdat enkele symptomen daarvan  dus ook bij een burn-out voorkomen. Mensen die een depressie hebben, kunnen ook last hebben van extreme vermoeidheid, voelen zich minderwaardig en hebben te maken met verminderde prestaties. Omdat deze symptomen dus vergelijkbaar zijn, kan een arts of psycholoog dus de diagnose stellen dat iemand met een burn-out te maken heeft, terwijl deze dan dus eigenlijk depressief is. En depressiviteit wordt toch wel gezien als een ergere psychische storing dan een burn-out. Een burn-out kan wel onderdeel van een depressie zijn. Ook mensen die er zelf mee te maken hebben, kunnen onterecht aangeven dat ze een burn-out hebben en dan kan het dus ook erger zijn. Simpelweg, omdat ze dit dus ook denken of dat een of andere hulpverlener deze diagnose heeft gesteld, zonder er uitvoerig onderzoek naar gedaan te hebben. Er is bij depressie een heel andere behandeling nodig dan bij een burn-out, waardoor we dus erg voorzichtig moeten zijn om tot een diagnose te komen. Iemand met een depressie heeft vaak diepere problemen. In de DSM-5 staan onder andere de volgende symptomen beschreven, die gedurende een groot deel van de dag en bijna elke dag optreden:

  • Sombere stemming
  • Verminderde interesse in veel activiteiten
  • Gewichtsverlies
  • Insomnia of hypersomnia
  • Psychomotorische agitatie of vertraging
  • Vermoeidheid en verlies van energie
  • Gevoelens van waardeloosheid en buitensporige schuldgevoelens
  • Verminderd vermogen tot nadenken, concentreren en besluiteloosheid
  • Suïcidegedachten, die niet met plan bedacht worden, maar elk moment tot een daad kunnen leiden. Mensen kunnen dus opeens een daad tot suïcide doen.

Verder zijn er geen fysiologische effecten of een somatische aandoening. De depressie kan ook niet toegeschreven worden aan een schizofrene of andere psychotische stoornissen. Het zal duidelijk zijn dat een depressie dus een verder stadium van een burn-out is en de kans dat iemand, die een burn-out heeft, een depressie krijgt is zeker niet klein. Om dit te voorkomen is het eigenlijk belangrijk om een burn-out te leren herkennen, maar misschien belangrijker is het om zo snel mogelijk hulp te vinden. Op Consulentenonline kun je online hulp krijgen of kun je doorverwezen worden. Hieronder geven we aan hoe je een burn-out kunt herkennen.

Hoe kan je een burn-out herkennen?

Zoals ik al eerder aangaf is het lastig om een burn-out te diagnosticeren. Toch worden er wel een aantal zaken genoemd, die veel voorkomen bij mensen waarvan vermoed wordt dat ze aan een burn-out leiden. De volgende klachten worden geregeld genoemd:

  1. Psychische klachten
  • Een grote mate van vermoeidheid, waarbij je nergens meer zin in hebt. Je kunt je dan ook heel erg moeilijk concentreren
  • Problemen moeilijk aankunnen en het gevoel hebben dat je er absoluut geen controle over hebt
  • Een zeer grote mate van gespannenheid, waarbij je veel nadenkt en je ook snel boos kunt worden als iets niet gaat zoals je wilt
  • Sterke gevoelens van mislukking ervaren en jezelf dit uitermate kwalijk nemen
  • Je bent veel te impulsief en gejaagd en kan jezelf daar niet in controleren
  • Je kunt moeilijk tegen geluiden of drukte, zelfs als anderen dit niet als drukte herkennen. Je bent dus zeer overgevoelig, zelfs voor zachte geluiden
  • Slaapproblemen, je kunt niet goed in slaap komen of slaapt onregelmatig
  • Je bent heel erg emotioneel en kunt makkelijk om kleine dingen huilen
  1. Lichamelijke klachten
  • Zeer vermoeide benen en constant het gevoel hebben dat je heel erg moe bent, waardoor je moeilijk tot dingen kunt komen
  • Hoofdpijn, migraine en andere klachten met het hoofd
  • Geregeld een duizelig gevoel, niet alleen bij spanning, maar ook op momenten dat je dat je denkt dat je relaxt bent.
  • Pijn op de borst
  • Hartkloppingen of snel hijgen bij matige inspanning
  • Maagklachten en snel pijn in de buik, zelfs bij het eten van gezonde producten

Herken je bovenstaande klachten en heb je hier al een paar maanden last van, dan raden we je aan hier hulp bij te zoeken. Een burn-out zorgt ervoor dat je in je normale leven niet meer goed kunt functioneren. Dat betekent dus dat je in je werk, je liefdesrelaties en bij andere sociale contacten en situaties niet meer voldoende functioneert. Je raakt meer geïsoleerd en de kans dat de burn-out uiteindelijk tot depressie leidt is goed mogelijk. Neem dan contact op met je huisarts of raadpleeg onze deskundigen om er over te praten. Zij kunnen beoordelen of je burn-out makkelijk te behandelen is met tips en adviezen die wij je geven of dat je echt hulp moet zoeken. De consulenten van Consulentenonline  kunnen je hierbij ondersteunen.

Dit artikel is door Frank Post geschreven.

Frank is een ervaren pedagoog, onderwijskundige en sociaal werker, die ook qua ontwikkelingspsychologie en sociologie veel kennis en ervaring heeft. Je kunt Frank bereiken op boxnummer 0119. Het is zeker de moeite waard om hem te spreken over dingen waar jij een antwoord op wilt hebben. Frank kan op een zeer goede manier helpen.

PROFIEL BEKIJKEN

©2017 ConsulentenOnline en Frank Post. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze tekst mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt , in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgevers (Frank Post en ConsulentenOnline).

Referentielijst:

Maslach, C., & Jackson, S. E. (1984). Burnout in Organizational Settings. In S. Oskamp (Ed.), Applied Social Psychology Annual: Applications in Organizational Settings (Vol. 5, pp. 133-153). Beverly Hills, CA: Sage.

Herbert J. Freudenberger, Geraldine Richelson Burnout: The High Cost of High Achievement Paperback – Bantam books 1980. ISBN 978-0-553-20048-5

Schaufeli, W.B. (1990). Opgebrand: Over de achtergronden van werkstress – het burnout-syndroom. Rotterdam: Ad Donker.

RIVM (01-03-2007). Artikelnummer 2006653. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid , 2006; 61: 489-90. Schoenmaker, C.